Van kleine kinderen en grote mensen
Blijf op de hoogte en volg Gerrit
03 Juli 2016 | Gambia, Sanchaba
En ik ben alweer heelhuids thuis in Nederland aanbeland, na een vertraagde vlucht en nog wat andere kleine onzin. Dit keer dus maar 2 weekjes gehad, één week Casamance en de laatste week Gambia en daar dan meestal bezig met de meegenomen wireless access points voor het Gambia College. Dus nu hier in Nederland direct de draad weer proberen op te pikken met nieuwe projecten en projectjes.
In het weekend nadat we terug kwamen vanuit Casamance, de zaterdag grotendeels thuis door gebracht. Moest ook wel, want de fiets was weer eens een beetje dafa yahu (kapot) Dit keer zowaar veroorzaakt door Jabou zelf. Het was nou ook niet zo ernstig, ware het niet dat nou net een versnellings verstel-blokje was verdwenen. Dat gebeurde tijdens dat één van de versnellingskabels brak en ze mij daar niet had over ingelicht. Op deze manier was er wel op te fietsen, maar ik miste dan 2 versnellingen. Met de metalen verbindingsblokjes van wat kroonsteentjes en een hoop trekbandjes de zaak hersteld en versteld en daarna wat boodschapjes gedaan.
Want we gaan zondag een reis ondernemen naar het Foni gebied en dat ligt nou niet direct om de hoek. Jabou's tante Jahodja woont daar nu, sinds ze door geknoei van haar man in de problemen was gebracht, is ze uiteindelijk van hem gescheiden en up-country gaan wonen bij familie en heeft weer een bestaan op weten te bouwen. Ze heeft daar zelfs een eigen tuintje en een andere lap grond met daarop een zelf gebouwd huisje, langzaamaan lijkt het daar beter te gaan. Ze zit in het vruchtbare gebied aan de Bintang bolong. Het wordt daar ook wel Foni-Bintang genoemd.
Zondagmorgen vroeg gaan we met zijn allen, want we moeten echt de eerste gelli-gelli naar Foni zien te halen en die vertrekt als ie vol is, zo tegen een uur of negen. We lopen nog in ons zandpad naar de main road, als een taxi daar in de remmen gaat en dan weer een stukje achteruit rijdt, in de hoop op klanten. Als hij ongeveer op de T-splitsing is remt hij weer en prompt breekt zijn wiel inclusief een deel van de ophanging af en ligt op de weg. Kennelijk heeft hij niets door, want hij gebaart dat we in zijn lege taxi plaats kunnen nemen. De doorgaande weg heeft hier ook een aantal gaten en hij zal gedacht hebben, dat ie bij het achteruit rijden in een gat terecht gekomen moet zijn. We wijzen hem erop dat zijn wiel eraf ligt en gaan met zijn allen in een passerende gelli-gelli zitten.
Na wat wisselen tussen gelli-gelli's en taxi's nemen we de gelli-gelli naar Foni area. Na een paar uurtjes rijden komen we daar aan. Het plaatsje lig net voor Bintang en aan een asfalt weg. Tante Jahodja woont iets verder naar achteren, in een zelf gebouwd huisje, gemaakt van rode zand/cement stenen. Er staan overal lege elektriciteit masten, rollen kabels liggen om de paar honderd meter in de berm; men is bezig deze omgeving aan het elektriciteit net te verbinden.
We komen ook langs een grote vrouwentuin een dorpje eerder. Men heeft een grote solar installatie gekoppeld aan pompen en opslagtanks, alles staat er nu al mooi bij.
Binnen bij tante in huis is het een drukke bedoening met veel kleine kinderen uit de buurt. Een meisje van een jaartje of vier loopt telkens al boerend en winden latend voorbij. Dat kind is volgens iedereen hier nogal eigenwijs geweest; de dag ervoor had ze gedronken van het kakkerlakken “medicijn”, vergif dus. Ze had gezien waar haar pa het flesje neer had gezet en dat maar eens geprobeerd. Gelukkig is er een kliniekje in de buurt, waar ze melk kreeg en moest overgeven. Het gevolg is dat ze het overleefd heeft, maar nu dus een dagje al stank veroorzakend door het leven gaat. Dat het niet het schuld van het meisje is, maar dat haar pa het goedje beter moet opbergen, komt bij de meesten niet op.
We brengen er een paar leuke uren door met praten met wat mensen uit de buurt en ik kom Abibu onze neef tegen, die hier ook iets voor zichzelf aan het bouwen is. Omdat een nichtje van ons de dag tevoren was getrouwd, had hij de kans aangegrepen om de dag erna, samen met zijn zoontje
van een jaar of 14 een huis te bouwen. Alleen het dak moet er nog. We gaan met zijn allen in zijn taxi terug naar huis.
Toen ik net in Afrika aangekomen was en Jabou vroeg hoe het met iedereen ging in ons huishouden, bleek dat zoontje Mamut eindelijk een beetje aan het bij draaien is. Waarschijnlijk onder de goede invloed van Fou die veel serieuzer is. School gaat nu goed en hij is zelfs bezig met een studie Frans op zijn vrije zaterdag. Omdat Jabou's en mijn verjaardag voorbij zijn gekomen en we dat normaal altijd met zijn allen vieren, met pizza eten, had ik daar al geld voor apart gelegd.
We besluiten het geld als beloning aan Fou en Mamut te geven. Ze kunnen kiezen; alles in de spaarpot, of er toch van gaan eten. Fou vraagt of de door haar zelf bedachte variant ook mag; we gaan uit eten, maar dan niet teveel, zij en Mamut delen de patat en kip, omdat Mamut toch al nooit zijn kip geheel op kan en wat over blijft gaat de spaarpot in. Dit vinden Jabou en ik een leuke wending dus we zeggen toe, dat wij dan de taxi er naar toe en de drankjes betalen en niet de grotere pizza's zullen bestellen. De kleine Jabou gaat ook mee, die eet wel wat van ons.
De zondagavond dat we weer uit Foni terugkeren, gaan we naar Paradiso, één van de weinige tenten die nog open is (het is nu geen toeristen seizoen) en waar ze de beste pizza's in Gambia hebben. We zitten buiten, tegen de straatrand aan. Opeens ziet Jabou een jongetje met een kruk en 1 been aan de overkant. En ze rommelt iets in haar portemonnee op zoek naar wecit (wisselgeld), maar we hebben niets van kleingeld bij ons. Daarbij mankeert het jongetje verder niets, sterker nog; ik heb tot op heden alleen nog maar iemand in een youtube filmpje gezien, die zo goed kan manoeuvreren als dit jongetje.
Ik zeg tegen Jabou dat hij nou niet echt in de problemen lijkt te zitten, maar meer een makkelijke kans ziet om wat centen te scoren. We geven normaal gesproken ook alleen maar kleingeld uit aan blinde mensen. Ik laat het verder over aan Jabou, het jongetje heeft wel door dat er kennelijk over hem gepraat wordt, want hij komt dichterbij. Jabou zegt dat ie moet wachten totdat we wisselgeld krijgen bij het afrekenen en dat ie een kwartiertje geduld moet hebben.
Geduld om te wachten heeft hij wel, maar ander geduld en ook verstand van tactiek heeft ie verder niet. Hij hangt de clown/acrobaat uit en is uitgelaten en praat honderduit met zijn maatje. Maar als er mensen de uitgang nemen, dan probeert hij zielig over te komen en vraagt heel klagerig om geld. Hij krijgt dus bijna niets. Pas als wij weggaan geeft Jabou hem het geld en de tip, dat als hij wel wat wil krijgen, dat ie niet zomaar kan wisselen tussen de zielig-zijn-act en de clown-acrobaat-act. Je verdient je centen of met het ene, of met het andere, maar niet gecombineerd.
De kinderen zijn deze week bezig met het staartje van het schooljaar; ze hebben binnenkort vakantie. Ze helpen Jabou met de verkoop van alle meegebrachte kabba, solom-solom, nette en ijs (ingevroren zakken water) Ze mogen delen in de opbrengst, dus ze zijn vrij fanatiek.
Elke dag ga ik met gelli-gelli's en taxi's naar het College en bij het weer naar huis gaan(dat deze week elke dag vrij laat uit pakt), stap ik meestal in de Brikama garas zelf in. Doordat we al wat verder zijn gevorderd met de ramadan en doordat de meeste mensen nu best wel hongerig zijn, zo tegen 6 uur in de middag, zijn er veel ruzietjes en vechtpartijen. Brikama garas (garas van garage is eigenlijk een soort van opstap station) is de grootste en drukste die ik ken. Dat is normaal al een toeterende, rokende en drukke chaos, maar nu heb ik het idee dat ik een televisie woon. Ik moet toch telkens wachten totdat de gelli-gelli vol is en zie van alles gebeuren.
Politie probeert de boel een beetje te regelen, maar worden grotendeels genegeerd of ze krijgen af en toe ook een zet. Busjes worden opgedrukt, iemand wordt een busje uit gesleurd en iedereen gaat zich daar weer mee bemoeien. Elke dag weer wat anders. Op een vrijdagmorgen zie ik iemand afdruipen met een gat in zijn achterhoofd en een bloed doorweekt shirtje. Dat heb ik tot op heden nog niet gezien; meestal is het massaal duwen en trekken en beledigingen en grote woorden spreken.
Deze week hadden we ook twee grote buien, de regentijd begint iets meer vorm te krijgen. Vervelend genoeg weer met als gevolg dat de stroom te pas en te onpas eraf gaat. Dat heeft deze week oa. een server beschadigd en er is een switch ontploft, ondanks dat die nog na de Ups zat. Zo is er op het College best wel weer een stap in de goede richting gedaan met bijv. een bijna geheel functionerend eigen wifi netwerk, dat de hele campus beslaat (het It-team zou de losse eindjes nog aan elkaar knopen) maar is er weer van alles blijven liggen, dat ook makkelijk erbij gedaan had kunnen worden, ware het niet dat die stroom uitvallen veel tijd en moeite gekost hebben. Daarbij zit niemand er in deze weken op te wachten; het is ook nog eens examentijd.
De kleine Jabou van anderhalf is een heel rustig kind, er wordt alleen gehuild als ze honger heeft of als ze zich pijn heeft gedaan. Of op de enkele dagen dat haar moeder voorbij komt, om eens te kijken hoe het haar vergaat. Jabou wordt door haar ook yaay (moeder)genoemd. Ik heb nog nooit zo'n makkelijk kind meegemaakt; ze ruimt spulletjes op die bijv. zijn omgevallen op tafel. Als ze naar het toilet moet, dan probeert ze dat aan te geven. (je moet dan trouwens wel snel zijn anders gaat het alsnog mis)
Op de dag van mijn vertrek eten we domouda met kip (soort van pittige pindasaus met rijst) We zijn klaar en gaan ons ding doen en kleine Jabou blijft zitten en eet de schaal leeg. Opeens gehuil; blijkt mijn Jabou de peper vergeten te verwijderen en heeft de kleine hem in zijn geheel verorberd. Flink wat melk erin en ardo yoghurt en ze was na een uurtje weer haar rustige zelf. Achteraf toen ik in vanuit Nederland informeerde, bleek ze er verder geen last van gehad te hebben.
Groeten Gerrit en Jabou
In het weekend nadat we terug kwamen vanuit Casamance, de zaterdag grotendeels thuis door gebracht. Moest ook wel, want de fiets was weer eens een beetje dafa yahu (kapot) Dit keer zowaar veroorzaakt door Jabou zelf. Het was nou ook niet zo ernstig, ware het niet dat nou net een versnellings verstel-blokje was verdwenen. Dat gebeurde tijdens dat één van de versnellingskabels brak en ze mij daar niet had over ingelicht. Op deze manier was er wel op te fietsen, maar ik miste dan 2 versnellingen. Met de metalen verbindingsblokjes van wat kroonsteentjes en een hoop trekbandjes de zaak hersteld en versteld en daarna wat boodschapjes gedaan.
Want we gaan zondag een reis ondernemen naar het Foni gebied en dat ligt nou niet direct om de hoek. Jabou's tante Jahodja woont daar nu, sinds ze door geknoei van haar man in de problemen was gebracht, is ze uiteindelijk van hem gescheiden en up-country gaan wonen bij familie en heeft weer een bestaan op weten te bouwen. Ze heeft daar zelfs een eigen tuintje en een andere lap grond met daarop een zelf gebouwd huisje, langzaamaan lijkt het daar beter te gaan. Ze zit in het vruchtbare gebied aan de Bintang bolong. Het wordt daar ook wel Foni-Bintang genoemd.
Zondagmorgen vroeg gaan we met zijn allen, want we moeten echt de eerste gelli-gelli naar Foni zien te halen en die vertrekt als ie vol is, zo tegen een uur of negen. We lopen nog in ons zandpad naar de main road, als een taxi daar in de remmen gaat en dan weer een stukje achteruit rijdt, in de hoop op klanten. Als hij ongeveer op de T-splitsing is remt hij weer en prompt breekt zijn wiel inclusief een deel van de ophanging af en ligt op de weg. Kennelijk heeft hij niets door, want hij gebaart dat we in zijn lege taxi plaats kunnen nemen. De doorgaande weg heeft hier ook een aantal gaten en hij zal gedacht hebben, dat ie bij het achteruit rijden in een gat terecht gekomen moet zijn. We wijzen hem erop dat zijn wiel eraf ligt en gaan met zijn allen in een passerende gelli-gelli zitten.
Na wat wisselen tussen gelli-gelli's en taxi's nemen we de gelli-gelli naar Foni area. Na een paar uurtjes rijden komen we daar aan. Het plaatsje lig net voor Bintang en aan een asfalt weg. Tante Jahodja woont iets verder naar achteren, in een zelf gebouwd huisje, gemaakt van rode zand/cement stenen. Er staan overal lege elektriciteit masten, rollen kabels liggen om de paar honderd meter in de berm; men is bezig deze omgeving aan het elektriciteit net te verbinden.
We komen ook langs een grote vrouwentuin een dorpje eerder. Men heeft een grote solar installatie gekoppeld aan pompen en opslagtanks, alles staat er nu al mooi bij.
Binnen bij tante in huis is het een drukke bedoening met veel kleine kinderen uit de buurt. Een meisje van een jaartje of vier loopt telkens al boerend en winden latend voorbij. Dat kind is volgens iedereen hier nogal eigenwijs geweest; de dag ervoor had ze gedronken van het kakkerlakken “medicijn”, vergif dus. Ze had gezien waar haar pa het flesje neer had gezet en dat maar eens geprobeerd. Gelukkig is er een kliniekje in de buurt, waar ze melk kreeg en moest overgeven. Het gevolg is dat ze het overleefd heeft, maar nu dus een dagje al stank veroorzakend door het leven gaat. Dat het niet het schuld van het meisje is, maar dat haar pa het goedje beter moet opbergen, komt bij de meesten niet op.
We brengen er een paar leuke uren door met praten met wat mensen uit de buurt en ik kom Abibu onze neef tegen, die hier ook iets voor zichzelf aan het bouwen is. Omdat een nichtje van ons de dag tevoren was getrouwd, had hij de kans aangegrepen om de dag erna, samen met zijn zoontje
van een jaar of 14 een huis te bouwen. Alleen het dak moet er nog. We gaan met zijn allen in zijn taxi terug naar huis.
Toen ik net in Afrika aangekomen was en Jabou vroeg hoe het met iedereen ging in ons huishouden, bleek dat zoontje Mamut eindelijk een beetje aan het bij draaien is. Waarschijnlijk onder de goede invloed van Fou die veel serieuzer is. School gaat nu goed en hij is zelfs bezig met een studie Frans op zijn vrije zaterdag. Omdat Jabou's en mijn verjaardag voorbij zijn gekomen en we dat normaal altijd met zijn allen vieren, met pizza eten, had ik daar al geld voor apart gelegd.
We besluiten het geld als beloning aan Fou en Mamut te geven. Ze kunnen kiezen; alles in de spaarpot, of er toch van gaan eten. Fou vraagt of de door haar zelf bedachte variant ook mag; we gaan uit eten, maar dan niet teveel, zij en Mamut delen de patat en kip, omdat Mamut toch al nooit zijn kip geheel op kan en wat over blijft gaat de spaarpot in. Dit vinden Jabou en ik een leuke wending dus we zeggen toe, dat wij dan de taxi er naar toe en de drankjes betalen en niet de grotere pizza's zullen bestellen. De kleine Jabou gaat ook mee, die eet wel wat van ons.
De zondagavond dat we weer uit Foni terugkeren, gaan we naar Paradiso, één van de weinige tenten die nog open is (het is nu geen toeristen seizoen) en waar ze de beste pizza's in Gambia hebben. We zitten buiten, tegen de straatrand aan. Opeens ziet Jabou een jongetje met een kruk en 1 been aan de overkant. En ze rommelt iets in haar portemonnee op zoek naar wecit (wisselgeld), maar we hebben niets van kleingeld bij ons. Daarbij mankeert het jongetje verder niets, sterker nog; ik heb tot op heden alleen nog maar iemand in een youtube filmpje gezien, die zo goed kan manoeuvreren als dit jongetje.
Ik zeg tegen Jabou dat hij nou niet echt in de problemen lijkt te zitten, maar meer een makkelijke kans ziet om wat centen te scoren. We geven normaal gesproken ook alleen maar kleingeld uit aan blinde mensen. Ik laat het verder over aan Jabou, het jongetje heeft wel door dat er kennelijk over hem gepraat wordt, want hij komt dichterbij. Jabou zegt dat ie moet wachten totdat we wisselgeld krijgen bij het afrekenen en dat ie een kwartiertje geduld moet hebben.
Geduld om te wachten heeft hij wel, maar ander geduld en ook verstand van tactiek heeft ie verder niet. Hij hangt de clown/acrobaat uit en is uitgelaten en praat honderduit met zijn maatje. Maar als er mensen de uitgang nemen, dan probeert hij zielig over te komen en vraagt heel klagerig om geld. Hij krijgt dus bijna niets. Pas als wij weggaan geeft Jabou hem het geld en de tip, dat als hij wel wat wil krijgen, dat ie niet zomaar kan wisselen tussen de zielig-zijn-act en de clown-acrobaat-act. Je verdient je centen of met het ene, of met het andere, maar niet gecombineerd.
De kinderen zijn deze week bezig met het staartje van het schooljaar; ze hebben binnenkort vakantie. Ze helpen Jabou met de verkoop van alle meegebrachte kabba, solom-solom, nette en ijs (ingevroren zakken water) Ze mogen delen in de opbrengst, dus ze zijn vrij fanatiek.
Elke dag ga ik met gelli-gelli's en taxi's naar het College en bij het weer naar huis gaan(dat deze week elke dag vrij laat uit pakt), stap ik meestal in de Brikama garas zelf in. Doordat we al wat verder zijn gevorderd met de ramadan en doordat de meeste mensen nu best wel hongerig zijn, zo tegen 6 uur in de middag, zijn er veel ruzietjes en vechtpartijen. Brikama garas (garas van garage is eigenlijk een soort van opstap station) is de grootste en drukste die ik ken. Dat is normaal al een toeterende, rokende en drukke chaos, maar nu heb ik het idee dat ik een televisie woon. Ik moet toch telkens wachten totdat de gelli-gelli vol is en zie van alles gebeuren.
Politie probeert de boel een beetje te regelen, maar worden grotendeels genegeerd of ze krijgen af en toe ook een zet. Busjes worden opgedrukt, iemand wordt een busje uit gesleurd en iedereen gaat zich daar weer mee bemoeien. Elke dag weer wat anders. Op een vrijdagmorgen zie ik iemand afdruipen met een gat in zijn achterhoofd en een bloed doorweekt shirtje. Dat heb ik tot op heden nog niet gezien; meestal is het massaal duwen en trekken en beledigingen en grote woorden spreken.
Deze week hadden we ook twee grote buien, de regentijd begint iets meer vorm te krijgen. Vervelend genoeg weer met als gevolg dat de stroom te pas en te onpas eraf gaat. Dat heeft deze week oa. een server beschadigd en er is een switch ontploft, ondanks dat die nog na de Ups zat. Zo is er op het College best wel weer een stap in de goede richting gedaan met bijv. een bijna geheel functionerend eigen wifi netwerk, dat de hele campus beslaat (het It-team zou de losse eindjes nog aan elkaar knopen) maar is er weer van alles blijven liggen, dat ook makkelijk erbij gedaan had kunnen worden, ware het niet dat die stroom uitvallen veel tijd en moeite gekost hebben. Daarbij zit niemand er in deze weken op te wachten; het is ook nog eens examentijd.
De kleine Jabou van anderhalf is een heel rustig kind, er wordt alleen gehuild als ze honger heeft of als ze zich pijn heeft gedaan. Of op de enkele dagen dat haar moeder voorbij komt, om eens te kijken hoe het haar vergaat. Jabou wordt door haar ook yaay (moeder)genoemd. Ik heb nog nooit zo'n makkelijk kind meegemaakt; ze ruimt spulletjes op die bijv. zijn omgevallen op tafel. Als ze naar het toilet moet, dan probeert ze dat aan te geven. (je moet dan trouwens wel snel zijn anders gaat het alsnog mis)
Op de dag van mijn vertrek eten we domouda met kip (soort van pittige pindasaus met rijst) We zijn klaar en gaan ons ding doen en kleine Jabou blijft zitten en eet de schaal leeg. Opeens gehuil; blijkt mijn Jabou de peper vergeten te verwijderen en heeft de kleine hem in zijn geheel verorberd. Flink wat melk erin en ardo yoghurt en ze was na een uurtje weer haar rustige zelf. Achteraf toen ik in vanuit Nederland informeerde, bleek ze er verder geen last van gehad te hebben.
Groeten Gerrit en Jabou
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
