Rondreizen en andere zaken

We zijn onderhand een flink eind verder in de tijd, de eerste flinke regenbuien vallen intussen, het regenseizoen lijkt van start te gaan. Het wordt allemaal wat benauwder en de periodes van stroom uitval duren langer. Sorry voor de lange tussenpoos zonder nieuws, maar er kwam telkens wel iets tussen; reizen naar Senegal, up-country Gambia, defect gaan van 1 van mijn laptops, stroomuitval noem maar op. Gelukkig heb ik wel een beetje bijgehouden wat er de laatste weken is gebeurd het is in ieder geval weer een lap tekst geworden.

Mijn weekje Casamance zit erop, maar omdat Jabou nog steeds haar energie niet helemaal terug heeft en gauw moe wordt, is besloten haar niet daar naartoe mee te nemen. Mij schoonmoeder en andere familieleden hebben haar tijdens mijn afwezigheid geholpen.

Op de avond dat ik opgehaald ga worden, om de anderen van het vliegveld af te halen en dan gezamenlijk naar Casamance te gaan, valt er wat van Jabou's verbandmateriaal op de grond. De pleisters die de boel bij elkaar moesten houden, laten aan de onderkant los. Dat komt natuurlijk nu niet goed uit en net als ik met een handschoen een ander verband, dat gedrenkt is in betadine, weer wil aan brengen, belt Alhagie. Met de vraag waar we precies wonen, dat zul je natuurlijk net zien.
(Gelukkig zijn we intussen van dit verbinden af; de wond is uiteindelijk netjes genezen, alleen de nogal grove hechtingen zijn nog zichtbaar)

Op het vliegveld duurt het wachten wel erg lang, het vliegtuig is rijkelijk laat. Onderweg werd een nogal forse dame en haar kind op de Kaap Verdische eilanden uitgezet, vanwege knokken met een heerschap, dat wel in zijn stoel mocht blijven zitten. Het opzoeken van haar bagage duurde nogal. Uiteindelijk was iedereen er en vertrokken we met zijn allen in 2 auto's en waren we bij de kleine grensovergang, flink na twaalf uur. Alles was daar donker, maar bij het licht van wat zaklampjes en mobieltjes, werden alle stempels gezet.

Dan onderweg over de bushroad, af en toe valt de ene auto uit en af en toe is de weg geblokkeerd, maar het is een hele mooie rit. Jammer dat het donker is. Het is een andere bushroad, dan die ik een paar jaar geleden naar Abene heb genomen. Tussen 3 en 4 uur 's nachts zijn we op het campement Sindeye. De volgende dag worden de paspoorten verder in orde gemaakt en voorzien van de andere stempels, anders kom je niet zonder problemen weer terug, als je langs de grote douane post in Selety gaat.

Het campement is weer een heel eind verbeterd en 2 van de mensen die mee kwamen, Piet en Ed, gaan aan de slag om allerlei houten constructies en loodgieters problemen aan te pakken, ze beginnen altijd vroeg in de morgen. Omdat de aanwezige zaag nou niet bepaald lekker zaagde, werd ik op pad gestuurd om een andere in Abene te gaan kopen. Diverse shopjes geprobeerd, maar die hadden allemaal dezelfde kwaliteit zwabberzaag, op eentje na, die had behalve de “stanley kwaliteitszagen” (het logo er met de hand opgeschilderd) een wat kortere die mij wel goed leek, volgens Ed was ie inderdaad bruikbaar.

De vorige keren dat ik op dit campement was, vond ik dit één van de weinige plaatsen hier in de omtrek, waar ik me eens echt kan ontspannen. Ook deze week weliswaar wat dingetjes gedaan, maar in mijn eigen tempo en voor het eerst in jaren gezwommen in de oceaan. Het hele strand voor mij alleen. Nou ja alleen, op een gegeven moment hoorde ik wat angstig gepiep naast me half in zee; Bobbie de hond van het campement had de troep honden ontdekt, die nog iets van hem moesten.

Antje had al verteld dat ie telkens flink te grazen werd genomen door die troep half wilde honden. Gelukkig lag er genoeg aan takken en stenen om het groepje honden weg te jagen. Als je ze niet agressief benaderd, dan draaien ze de rollen om en ben je zelf aan de beurt. Een quadrijder die even later langs kwam rijden, werd dan ook fanatiek door het groepje achtervolgd, daarna keerde voor ons de rust weer terug.

Op het campement en in Casamance in het algemeen groeit een boom die vruchtjes produceert met de naam solom solom (of solon solon, men is nogal onduidelijk over de uitspraak). De bomen zitten vol en ik weet dat Jabou (en familie en vrienden en vage kennissen en..... eigenlijk iedereen waarmee ze in aanraking komt) gek zijn op solom solom. In Gambia is de kwaliteit op dit moment minder en is er ook niet zoveel, dus relatief duur.

Om de solom solom te oogsten wordt door de lokale bevolking hele stukken tak van de boom getrokken. Er is een gereedschapje voor; een bamboestok met een omgekeerde vorktak die kan haken. Ik heb mijn eigen variant gemaakt van een bamboestok en twee metalen kastdelen van een computer. Het ding snijdt bijna exact af en levert weinig takken overschot, maar meer twijgjes met de vruchtjes. De boom wordt eigenlijk zo netjes gesnoeid en ik heb in no-time een hele grote zak met van die vruchtjes. De buitenkant is een soort zwart fluweel aanvoelend dopje, binnenin zit een best wel grote pit, met daaromheen oranje vruchtvlees, dat wel iets van een kauwgum smaak heeft.

Zaky (Zacharias)) heeft een flinke grote rat gevangen en die boven een vuurtje van zijn vacht ontdaan en verder gedemonteerd. Bedoeling is dat Piet en ik en evt. andere gegadigden er van gaan eten. Maar, omdat het ding 's morgens al was gevangen/geslacht en pas heel laat in de avond koud werd aangeboden, hebben we er maar van af gezien, ik heb niets tegen eten van rat, maar dan wel graag vers en goed heet opgediend.

Later in de week zijn we (Ep, Liz en ik) nog een dagje naar Baila geweest. Aldaar kabba gekocht (monkey food, oranje lelijk uitziende vruchten, met een hele zure inhoud) en de machines aldaar in het Frans gezet. En de nieuwe weg van Diouloulou naar Kafountine eens uitgeprobeerd. En daar nog net gezien dat er enorme speedbumps werden neer gelegd.

De volgende dag op de terugweg weer naar Gambia toe, werd die weg ook genomen. Helaas zag de chauffeur de speedbump te laat en we gaan er met een flinke vaart overheen. Adry van 11 die helemaal achterin zit, knalt met haar hoofd tegen het dak en Liz bezeert haar rug nogal ernstig. Ook een deel van de bagage bovenop ligt er nog nauwelijks op en wat van de solom solom ligt overal verspreid in de auto. Gelukkig hoor ik later dat er geen blijvende schade aan enerzijds hoofd en anderzijds rug is. (Ik kreeg zo pas bericht dat er toch schade aan de rug is; een compressie breuk in een wervel, wel stabiel maar neemt iets van 6 weken om te genezen, Liz sterkte nog)

Thuis in Gambia; de drukte begint weer en vanwege een maatregel is er bijna geen kippenpoot meer verkrijgbaar, dus op jacht naar wat kip en ook vis, want onze voorraden zijn op en de verwachting is dat vis ook duur betaald gaat worden, bij gebrek aan het andere basisvoedsel, kip. Op weg naar Tanji in de bushtaxi, valt de deur op straat en trekt een flinke kras in het asfalt. Het is een stukje rijden en onderweg verliezen we de deur nog een paar keer, gelukkig houdt een ielig touwtje de zaak nog bij de auto, anders had een voorbijganger, dat ding wel in zijn nek gekregen, denk ik. Omdat we in de namiddag naar Tanji gingen en ik me niet met de aankoop heb bemoeit, heb je fijne verse vis voor een zacht prijsje. Wat niet in de diepvries paste, hebben we aan wat vrienden/buren/ kennissen gegeven.

Een weekje later gaan we up-country oa. naar Kerrawan om een radiostation te helpen met wat problemen en om een name giving ceremonie van een goede vriend mee te maken in Badibou. Ikzelf ben nauwelijks up-country geweest in Gambia, het verst naar het oosten was Soma op de south-bank.Voor deze trip moesten we oversteken naar de the north-bank. Daarbij is dan keuze tussen een ferry en de zogenaamde smallboats.

We (Metsje, Jessica, Jabou en ik) besloten de smallboat te nemen. Om aan boord te komen zonder voor de helft nat te worden, wordt je op de schouders genomen en aan boord gezet. In de boot moeten de vrouwen onderin zitten. Omdat Metsje en Jessica op de bovenste plank zitten (daar heb je tenminste uitzicht, zit je niet op de vieze planken en wordt je niet zo snel misselijk) eiste een andere dame ook een zitplaats boven. Er ontstond een flinke discussie, waarin Jabou zich voor de verandering eens niet mee bemoeide, want die voelde zich al een tikkie misselijk worden. Uiteindelijk om de lieve vrede te bewaren, gingen Metsje en Jessica ook onderin zitten.

Up-country kun je merken dat dingen anders zijn/gaan dan aan de kust. Er is niet veel geld in omloop, men werkt eigenlijk voornamelijk voor eten. En de wegen zijn erg, soms heel erg slecht. In de regentijd kan er dan alleen maar met een 4-wheel drive of een wat grotere auto (gammele bushtaxi's vallen daar ook weer onder) van dorpje naar dorpje worden gereden. De mentaliteit verschilt ook nogal eens met aan de kust. Als je hier niet van aanpakken weet, dan heb je al gauw niets meer. Opvallend is het gebrek aan jongeren, je ziet veel oudere mensen en vrouwen in de dorpjes waar we waren, de meesten proberen toch hun geluk aan de kust.

We overnachten in Njawara. waar we ook nog even spreken met de allereerste vrouwelijke alkalo van Gambia, een hele aardige, waardige vrouw. De overnachting is op een alleraardigst kampement, weliswaar wat primitiever van opzet, maar het doet mij denken aan Baila in Casamance, waar de opzet ook ongeveer is als deze. Lekker rustig af en toe stroom van de solar, vriendelijke niet opdringerige mensen. Ik zou hier zo kunnen/willen wonen.

Ware het niet dat er wat haken en ogen aan de zaak zitten, Jabou heeft 6 jaar geleden, 2 jaar in het andere dorpje Toruba, vlak bij Njawara doorgebracht en vind up-country veel te stil en ook lastig; in de kleine winkeltjes is bijna niets te krijgen. Voor een simpel maandverbandje moet je al iets van 6 winkeltjes in 3 dorpjes uitproberen. Daarbij komt Mamut met zijn astma evt. in de problemen, want het ziekenhuis is ver weg, de weg is rot en er is weinig rollend materieel hier. En voor mijzelf is het meer, dat ik hier echt geen cent zou kunnen verdienen. Maar een maandje hier mijn ding doen, dat lijkt mij wel wat en ook Jabou kan zo'n korte tijd wel weer mee.

Want qua werkzaamheden is hier ook zat te doen, ik zag bijvoorbeeld een touwpomp die het niet meer deed en had daar nog een leuk gesprekje over met de alkalo. Want ik heb demonstratie filmpjes, van hoe ze te bouwen en waar op te letten etc. en ik snap ook de werking wel, maar had tot op heden nog niet eentje van heel dichtbij gezien.

Ook computer onderwijs voor de schooltjes en evt. andere voorkomende mechanische/elektrische problemen, daar is hier wel ruimte voor. Maar als het niet in een project kan worden gegoten, waardoor er toch nog wat geld kan worden gegenereerd voor ons verblijf, dan houdt het daarmee ook wel op.

Nadat we weer terug waren, ging ik weer aan de slag op het college, de veelvuldige stroomstoringen maken het leven nogal moeilijk, een klusje van een paar uur neemt al gauw dagen, omdat halverwege het installeren/updaten/back-uppen de zaak weer uitvalt (jawel dat is inc.l de rotte ups backup voorzieningen). En passant sneuvelt er dan nog weer hardware, vanwege abrupt in schakelen( oa. de voeding voor mijn laptop).

Donderdag 's avonds is er dan een sponsor concert van Jalibah Kouateh, om een uurtje of 7 in de avond. Jabou gaat (moet) ook mee (ze heeft andere favoriete zangers) vanwege dat een deel van de inkomsten, ook voor de It afdeling is. Na diverse uren wachten, om 10 uur het verlossende woord..... ze komen niet. Hier is veel moeite voor gedaan, ook nog geld in de promotie etc. gestoken en dan komt ie niet. Heel teleurstellend, maar Jabou had al wel gezegd dat het waarschijnlijk zo zou uitpakken.

Onze ijs productie loopt op volle toeren, van baobab en van kabba worden 2 smaken ijs gemaakt door Jabou. (en ik help een beetje mee) Omdat die van haar van erg goede kwaliteit is, loopt de verkoop goed, binnen een uurtje is het allemaal weer op. We zouden de productie wel op kunnen schroeven, maar er gaat niet meer in onze vriezer en alleen als de stroom net weer op gang komt, mag het spul de diepvries in, anders warmt dat goedje de andere spullen weer op. De vissen en kippen zijn 2 grote ijsklompen en die houden ook lange tijd de diepvries nog op temperatuur.

Groeten Gerrit en Jabou