Koriteh

De ramadan is afgelopen, in de meeste islam ge-oriënteerde landen is er dan suikerfeest, hier is er koriteh. Dat is ook een afsluitend feest. De meeste mensen steken zich in hun mooiste kleren en gaan op bezoek bij anderen, waarbij tijdens de binnenkomst om vergiffenis wordt gevraagd, voor fouten begaan in het afgelopen jaar. De kinderen gaan een paar dagen van compound tot compound, om salibou te vragen (soort van fooi). Ook op straat wordt dat gedaan door de groepjes kinderen. Ik geef natuurlijk niets op straat, voor je het weet staat er een duizendtal kinderen om je heen.

Ik zeg (en dat is ook zo, want ik heb het kleingeld thuis liggen) dat ik niets op zak heb, maar als ze mijn compound weten te vinden en mocht daar dan nog wat zijn (ook onze voorraad weg te geven kleingeld is natuurlijk beperkt, op=op), dat Jabou ze dan nog wel van salibou voorziet. Waarbij de regel is, iets van 2 dalassi per groepje, of dat nou 1 persoon is, of een complete groep. Jabou weet of er niet vals wordt gespeeld, met het doorsturen van enkele personen, die stiekem toch in een groepje horen, gelukkig (in dit geval dan) kent hier bijna iedereen elkaar.

Kleermakers zijn er afgelopen maand erg druk mee geweest, want vooral de kinderen worden van top tot teen in het nieuw gestoken. Flink wat mensen hebben nu schulden, straks wordt dat tijdens het offerfeest (dat heet hier Tobaski) nog eens dunnetjes herhaald. Vanwege de sociale druk die toch wel gevoeld wordt, schaft men vaak zo'n dikke zware en dus ook (te) dure ram aan om op te eten.
Bedoeling is die te slachten en te delen met bijv. familie buren en arme mensen. Maar de mensen die te arm zijn, mogen ipv. een ram, een geit, of kippen nemen, maar dat wordt nog wel eens als een schande gevoeld en steekt men zich liever in de schulden voor een ram. Wij eten dus gewoon kip en delen de hoeveelheid met anderen, dan is er voor weinig geld ook meer uit te delen.

Waar je je hier wel bewust van wordt is de betrekkelijkheid van het bestaan en hoe men hier mee om gaat. Jabou kreeg een telefoontje van haar ma, up-country in het familie deel van moeder was iemand overleden, nadat ze was gebeten door een slang. Die was in het buiten keukentje gekropen en te laat opgemerkt. En aangezien up-country het vervoer heel erg te wensen over laat, was er geen enkele mogelijkheid haar tijdig in een hospitaal te krijgen. Jabou's ma is dan daar nogal laconiek over, er is kennelijk niets aan te doen, erheen reizen voor de begrafenis heeft geen nut, men wordt hier vaak binnen een dag al begraven.

Nu heb ik tot op heden hier nog geen slangen gezien, (wel eentje in Senegal/Casamance) ondanks dat we al dik in de regentijd zitten en ze dan vaker worden gesignaleerd. Wel hebben de buurkinderen in onze achtertuin alle eieren uit een slangennest kapot gemaakt, want hier geldt voor slangen in bewoond gebied, de doodstraf. En daar gaat het nogal eens mis; men ziet een slang en in plaats van zelf op te letten, langzaam weg te lopen of zelfs stil blijven staan, moet ie koste wat kost dood.

Daarbij wordt dan met een willekeurig stuk hout, of ook wel stenen gegooid, geslagen en veel gemist, want erg handig zijn de meeste mensen er niet in. Waarna vaak de doodsbange slang een uitval naar zijn belagers doet. De meeste slangen gaan vanzelf wel weg als je genoeg afstand bewaard, maar er is wel eentje, de pofadder, die niet bang is voor mensen en ook niet waarschuwt. Hij is dik en kort en ziet er langzaam uit, maar vergis je niet, hij kan hele snelle uitvallen doen en zijn beet levert necrose (afsterving van weefsel) op, voor je het weet (als je het tenminste weet te overleven) moet je een been of een ander lichaamsdeel missen.

2 weken later, weer een telefoontje van ma, waarna Jabou om reisgeld vroeg, want ze moesten samen, dringend op bezoek bij een verre neef die slachtoffer was van een ongeluk. Na navraag van mij, bleek hij minimaal in coma te liggen, met een schedelbasis fractuur. Aangezien ik intussen weet, wat voor volk er op de been komt en hoe druk het dan wordt, (waarbij ik me niet kan voorstellen dat de zieke daar enig baat bij heeft, die heeft nu gewoon rust nodig), heb ik gevraagd of ze daar niet even mee konden wachten. Het was net de dag ervoor gebeurd en het was niet direct naaste familie.

Voor Jabou was dat na enig praten wel logisch, maar schoonmama stond alweer ergens op een kruising te wachten op Jabou en verder transport. Want (ook dat na enig navragen), natuurlijk had ze geen geld voor verder transport en wordt er klakkeloos van uit gegaan, dat Jabou dat dan wel schuift. Familie die een taxi exploiteert, heeft haar daar maar weer vandaan gehaald en terug gebracht naar huis.

We zitten nu zo'n beetje midden in de regentijd en dat kun je duidelijk merken. Soms regent het niet alleen maar pijpenstelen, maar komt de hele lading pijpen inc. de stelen in één half uurtje naar beneden.
Het is een goede test voor ons huis, na één nachtje flink doorregenen, (dat zijn dan buien alsof het met emmers tegelijk wordt leeggestort, met opeenvolgend flink doorregenen), alles maar eens nagelopen; ogenschijnlijk geen lekkages. Totdat ik het licht in de kamer wil aandoen, verhip onze goede kwaliteit Philips spaarlamp nu al stuk? Bij verwisselen blijkt waarom, het water komt uit de socket en ook uit de lamp. Pas als de landlord iemand het dak op gestuurd heeft voor herstel, zal ik die lamp maar weer vervangen, anders raakt de nieuwe lamp ook weer defect.

Op straat is het nu veel minder druk en sommige shops gaan of helemaal niet of heel laat op de dag pas open. Mensen die erdoorheen moeten, hebben van alles verzonnen (maar soms ook niets) om het water een beetje tegen te houden. Dat is dan buiten de paraplu's (dat zijn er niet zoveel eigenlijk) veelal een constructie, gemaakt van die halfgare zwarte plastic tasjes. Soms als hoofdkapje maar ook wel als shirtje. De trotse eigenaars van mountainbikes zijn ook van verre te herkennen en hebben een breed modder spoor over hun rug lopen. Je ziet er niet veel en ook ik neem nu meer de bushtaxis en laat de fiets maar thuis. Want goed ingepakt zweet je je te pletter en ben je alsnog op de draad toe nat.
Ik ben nu aan mijn vierde paraplu toe, de anderen hebben allemaal hun eigen unieke manier van stuk gaan gevonden.

Groeten Gerrit en Jabou