Ba Modu

Intussen na weer een tijdje in Nederland te zijn geweest, weer terug in Gambia. Slechts voor 3 weekjes, want ik zit in een nieuw en voor mij spannend project. Van die 3 weken gaat er nog 1 weekje af; ik zit dan in campement Sindeye in Abene, Casamance voor het vervolg van onze automotive trainingen aldaar.

Maandag, we gaan wat dingen regelen en ik fiks de lekkende douche bij Metsje. Bijna per ongeluk belanden we die dag op de oude compound van Jabou. We zeggen iedereen gedag en Jabous' vader is na al zijn beroertes een flink eind afgevallen, maar praat goed verstaanbaar en beweegt ook de eerst verlamde arm weer. Er moest wel een katheder aangelegd worden, maar daar had ie niet veel last van.

Dan gaan we bij Jabous' oom binnen, hij had ons zien lopen en zijn vrouw nodigde ons binnen, omdat ze ons toch wat wilde laten zien. Hij vertelde problemen met zijn rug te hebben en ook iets met zijn vinger, daar zat een vieze lap omheen gedraaid. Hij trekt zijn hemd uit en op zijn wond ligt een oude theedoek of iets dergelijks. Eerst had ik het nog niet goed gezien (en ook niet geroken) en dacht ik nog dat we zelf deze wond nog wel konden behandelen; we hebben veel verbandmateriaal en ook diverse ontsmettingsmiddelen.

Maar toen ik hem wat meer in het licht liet zetten en ook wat dichterbij kwam, toen schrok ik ontzettend. De open wond zat tussen zijn schouderbladen en was zo groot als mijn hand. Maar erger nog, het zat heel diep, het vlees was rozig verkleurd en aan de randen een laag etterend groen, dat je ook duidelijk rook. Je zag zelfs delen van zijn ruggegraat erdoorheen schijnen.

Ik zei dat ie onverwijld naar het ziekenhuis moest, want koudvuur en bloed vergiftiging lagen duidelijk op de loer. Jabou was zo geschokt dat het een tijdje duurde om haar tranen te verdringen en kon daarna pas weer een beetje uit haar woorden komen, om vervolgens telefonisch het één en ander te gaan regelen.

Enfin, genoeg geld aan Jabou meegegeven en oom bij het Duits gerunde ziekenhuis in Serrekunda af laten leveren. Artsen zeiden dat ie veel te laat binnen was gebracht en dat ze maar moesten af wachten, of alles wat ze nu gingen doen aan ging slaan. Hij werd aan een infuus gelegd en men probeerde de wond een beetje te verzorgen, de rest is af wachten.

Ba Modu had het achteraf al 3 á 4 weken en het was heel klein begonnen. Maar vanwege de slechte hygiene en het niet hebben van verbandmaterialen of geld, was het tot dit uit gegroeid. Wat later toen ik bij Anna was, zei die meteen dat ze toen het nog erg klein en behandelbaar was, er echte honing op hadden moeten doen, dat werkt hier heel goed en is voor hun betaalbaar. Oom is intussen weer thuis en moet voor het verbinden en controleren telkens weer even naar het ziekenhuis.

Jabou moest deze week zich vaak om hem kommeren, naast al haar andere werkzaamheden. (Ik kan bijv. mijn neus niet laten zien in combinatie met onze oom in het ziekenhuis; dan wordt alles veel duurder) Ze is er wel weer veel beter aan toe als voorgaande maanden, maar haar energie is maar zo weer verdwenen.

We proberen nu zoveel mogelijk door het bijmengen van bijv. Nebedai (=Wolof naam=Moringa Oleifera) in haar yoghurt, haar immuun systeem op te peppen en het tekort aan oa. ijzer weer aan te vullen, wat redelijk lijkt(leek) te lukken. Haar bloedarmoede is zo goed als verdwenen, zonder dat ze nou van die obstipatie veroorzakende staal tabletten hoeft te gebruiken. (Obstipatie is funest ivm. haar gezondheids geschiedenis)

Een aantal bomen die hier groeien is heel krachtig in gebruik, je moet de dosering dus ook niet overdrijven. Het scheelt vaak in bijwerkingen en soms heb je bijv. geen antibiotica meer nodig.
Neem tree en die Moringa Oleifera zijn erg daar goede voorbeelden van. Wat studies tonen aan dat ze evt. goed zijn te gebruiken bij malaria. Maar wij gebruiken ze op dit moment meer als boost, vanwege alle stofjes die er wel aantoonbaar in zitten.

Je ziet de mensen nou wat vaker in dikke jassen, vanwege dat het voor Afrikaanse begrippen redelijk koud is; het is hier ook winter. Bij de relatieve kou (ik loop hier gewoon nog in t-shirtjes) is het ook erg stoffig en bovenal winderig, Mamut heeft daardoor weer wat meer last van zijn astma. En ik had ze eigenlijk niet verwacht maar er zijn verdikkie toch nog wat muggen actief.

Mamut is er achter gekomen dat je niet overal aan moet zitten, er gaat namelijk nog wel eens iets stuk of er gebeurt weer wat anders. Dus nu was ie met de pepers in de weer geweest, die net waren klaar gemaakt voor mijn lievelings gerecht; peppersoup. Met zijn peperhanden had hij oa. bij zijn ogen gezeten en was ook nog even naar het toilet geweest; is hem erg slecht bevallen.

De anderen kwamen niet meer bij van het lachen. Dat zie je wel vaker; iemand heeft bijv. tandpijn en klaagt daar dan over, of er worden dikke tranen gehuild. Dan wordt er soms eerst hartelijk om gelachen, daarna pas wordt er evt. actie ondernomen. Mamut zijn handen en andere aangetaste delen, met boter in laten smeren en weer af laten wassen. Die peperzooi wordt nl. niet door water opgenomen, eerder verspreid, het vet in de boter neemt tenminste nog wat van de peper op.

We zijn afgelopen maand weer verhuisd en wonen nu eindelijk op een compound helemaal voor ons alleen, een beetje afgelegen in Sanchaba. Een hele verademing, nu tenminste geen last van affaires die kennelijk toch moeten ontstaan tussen buren onderling. Heb meteen de sloten laten veranderen voor degelijke non-copy sleutels en het zielige grendeltje op de poort voor een deugdelijk nachtslot vervangen. En we hebben bijna altijd en overal water, dus geen emmers meer de trap op slepen. Stroom dat blijft ook hier een aan en uit schakelend fenomeen.

Samen met Alhagie van het College zijn we nog een middagje bij Gamsolar geweest om iets van de nieuwere technieken op microprocessor gebied en Iot (internet of things) te laten zien. Het kwam vorige keer terloops ter sprake en Hans, de eigenaar van Gamsolar, zag meteen mogelijkheden om het in Gambia in te zetten. De zaak heeft meerdere mooie kanten.

Het lift als het ware mee met een project waarmee ik erg druk ben in Nederland en is een soort off-spin, dat betekent, dat ik er niet speciaal veel tijd in hoef te investeren. Een groot deel wordt dan ook door Alhagie en zijn team gedaan. Ze hebben al laten zien dat ze goed zijn in het bouwen van front-ends en krijgen nu meteen inzicht in andere mogelijkheden, die men hier allicht verder zou kunnen toepassen.

De kosten van de chipsetjes en printen zijn zo laag, dat ook in Gambia daar van alles mee gedaan kan worden met weinig (eigen) investerings gelden. En het is een project dat hier echt past, het is een lokale wens, ipv. dat het vanuit “onze” westerse wereld wordt gepusht.

Dit weekend vertrek ik voor een weekje naar Abene in Casamance. Ep, van Timloto, Erik, een automotive leraar en ik gaan weer lesgeven, als voortzetting van hetgeen vorig jaar daar begonnen is. (zie de vorige berichtjes). In Casamance heb ik meestal geen tijd over en wellicht ook geen internet (tenminste niet in die hoek, alhoewel en nu van alles op het campement weer is verbeterd, oa. dag en nacht stroom van de nieuwe solar panelen) Dus een vervolg blog laat waarschijnlijk even op zich wachten.

Groeten Gerrit en Jabou