Girlfriend, Yes??

Er is weer wat veranderd op het erf; er is een nieuwkomer bij en een andere is weg. De nieuwkomer is een klein heel jong katje, dat zoontje Mamut Scooby heeft gedoopt. Ondanks dat zoontje dacht dat het een mannetje was en wij uitvonden dat het een vrouwtje is, blijft ie Scooby heten. Bij Marouns vind ik zacht voer voor kittens en wat pakjes tonijn. Ik zeg dat het katje nu direct moet worden getraind inzake toilet. En dat ie alleen onder begeleiding binnen mag, maar anders zich moet zien te vermaken op onze veranda. Ik heb al een doosje aangepast met dakje en dekentje.

Maar de eerste dag en nacht laten ze hem gewoon binnen, met als resultaat de volgende morgen; poep op een stukje van het gordijn dat op de grond hangt. Ik moet naar the Gambia College, maar zeg nog even dat het katje dit nu als zijn toilet gaat zien en er zeker wat meer neer gaat deponeren; dus uit wassen dat gordijn en de kat blijft buiten tot nader order. Later die dag terug gekomen zie ik dat; 1 het katje nog binnen is en 2 dat het gordijn nog hangt, met een tweede vlek erbij in.

Het katje liet zich niet vangen of begon een beetje te blazen zo gauw ze hem willen oppakken, daarom maar gewacht totdat ik thuis zou komen. Ik laat zien dat je jonge katjes in hun nekvel op kunt pakken; dan blazen ze niet en de pootjes hangen er dan als verlamd bij, moederpoes doet dat normaal ook. Intussen blijft ie buiten en heeft een andere toiletplaats; een hoekje van de veranda. Ben ik ook niet echt blij mee, maar ik heb een soort van kattenbakje gemaakt en dat ziet ie nu als toilet. Meteen makkelijk als we later weer verhuizen, dan kan het katten toilet ook weer mee.

Het katje heeft op zich nog een andere prettige eigenschap. Op ons erf loopt ook regelmatig Abigail rond; het 4 jarige vriendinnetje van de kleine Jabou (ze wordt over 14 dagen 3 jaar) Abigail is ernstig getraumatiseerd, ze is samen met haar moeder een aantal jaren opgesloten geweest, in een kamertje door de vader, totdat ze op een keertje konden ontsnappen. Bij ons thuis komt ze redelijk los, we dwingen haar niet en ze begint nu iets te brabbelen(ze heeft al die jaren niet willen praten). Maar zo gauw ze ziet dat we een katje hebben, is ze daar heel erg in geïnteresseerd en begint zich nog iets losser te gedragen.

De andere verandering betreft Fatou; de Gambiaanse, die met de man uit Sierra Leone is getrouwd. De familie heeft haar weer terug genomen. Haar man had nl. beloofd van religie te wisselen, hij is christen, en volgens de moslim regels samen met Fatou verder te leven. Dat had hij een tijdje geprobeerd, maar na een ruzie daarover met zijn zus, was hij weer terug gewisseld. Dat pikte de familie van Fatou niet en nu is hij weer vrijgezel en gaat zondags samen met zijn zus weer naar de “happy clappy” kerk.

Op zaterdag vertrekken wij met zijn allen naar Brikama, omdat ons gezin is uitgenodigd te komen eten bij Ratri Buda, als bedankje voor de Indonesische kruiden en snoepjes die ik had meegenomen. Als we aankomen is ze nog bezig met koken, omdat degene die ze weg had gestuurd naar de markt, precies weer wat anders had meegenomen dan wat ze wilde hebben. Daarbij leken er ineens geen cashew noten meer te zijn, raar we wonen zo’n beetje in het centrum van de cashew teelt (in Casamance hele velden met alleen maar dat soort bomen.)

We eten echt heel erg lekker en Jabou vraagt hoe ze dit nou allemaal voor elkaar heeft gekregen zonder gebruik van maggi blokjes. Ik maak meteen een heel lijstje met ingrediënten en waar ze te kopen. Jabou mag i.v.m. te hoge bloeddruk geen zout meer en probeert op allerlei manieren kruiden of oude Afrikaanse kruiden (Nettitou bijv.) te gebruiken, om er nog iets van smaak aan te krijgen.

Zo is curry en dan met name de hot variant nu heel populair, ik vraag haar wel eens iets te minderen of ook de andere spulletjes zoals kurkuma of Chinese 5 herbs kruiden te gebruiken. De curry zit in een soort van zelfde jam pot als de koffie. Op een keertje had ze koffie klaar willen maken voor mij en daar per ongeluk de verkeerde jampot voor gepakt. Bij opgieten van het hete water werd de fout gelukkig ontdekt. Als we na het eten weer thuis zijn, weet ik de meeste spullen (fish sauce, oyster sauce, chilli powder e.d.) bij de Alvihag te kopen.

Een ander opvallend verschil is dat Ratri een modern geëmancipeerde moslima is. In Gambia merk ik zelf, dat zowel het moslim geloof, als ook het christelijk geloof meer een cultureel geloof is, doorspekt met oude (heidense) gebruiken. Ratri staat daar heel sterk in, als er weer eens familie (Gibriels familie) bij haar op het erf staat, om onder het mom van nioka boka (we share) geld van hen af te dwingen. Dan krijgen ze vaak nul op het rekest.

Eigen gezin staat nu eenmaal op de eerste plaats en zomaar geld vragen wordt in de Indonesische moslim cultuur als een schande gevoeld. Als er ergens behoefte aan is, dan zie je dat zelf ook wel en dan geef je als dat mogelijk is, liefst zonder dat er gevraagd moet worden (de schande wordt van beide kanten gevoeld) Ze heeft haar man Gibriel (die nu voor zijn studie weer Indonesië zit) daarin ook een heropvoeding moeten geven. Daarbij merkt ze op, dat men totaal niet dankbaar (grateful) is, maar het meer als een verplichting ziet. Ook het feit dat men gebruik van marabouts maakt, kan er in haar ogen niet mee door. Het is gewoonweg een zonde, want hoe kan je nou met geld een mannetje gebruiken om God te laten chanteren.

Op zondag avond ben ik binnen bezig met het laptopje gereed te maken, om dat achter te laten voor de kinderen. Hoor ik ineens een soort van Kaboem geluid, direct daarna even niets en daarop onze kinderen en ook de 2 buurkinderen hardop lachen. Ik loop naar buiten en bots bijna tegen Jabou op, die vraagt of ik meteen wil kijken of ze nergens is verbrand. Inderdaad is er wat haar van haar benen af geschroeid en het van synthetisch materiaal gemaakte jurkje, dat ze aan heeft, is op een vreemde manier gekrompen. Daarbij staat de afvalberg en een deel van een mango boom in de fik op het erf naast onze compound.

Ik begin te vermoeden wat er is gebeurd en vraagt of ze benzine heeft gebruikt om die rommel aan te steken. Ze mompelt iets over essence (brandstof voor auto’s) en ik vraag welke soort dan? Voor haar is essence allemaal gelijk aan elkaar, dus heeft ze een jerry can benzine kwistig rond gestrooid en toen dat aangestoken, door er vanaf afstand een lucifertje in te schieten. Ze stond zelf in de uitgehakte opening tussen beide erf afscheidingen in. De steekvlam die daarop ontstond omvatte haar weliswaar, maar was direct daarop ook weer uit.

Ze heeft ontzettend geluk gehad, we vragen de kinderen te stoppen met dat achterlijke gelach en ik begin uit te leggen hoeveel geluk we wel niet hebben gehad. Volgende keer maar kranten gebruiken, of als het niet anders kan, diesel en geen benzine.

Diezelfde avond komt er een soort van delegatie vrouwen, samen met een meisje van 16 op het erf om Jabou om raad te vragen. Het meisje is een Nigeriaanse en is opgelicht door een andere Nigeriaanse dame en heeft nu ineens ook geen onderdak meer. Jabou kent veel agents (soort van makelaar/tussenpersoon) die wellicht nog ad-hoc een woonruimte weten voor weinig. Die avond is er niets meer mogelijk, ze gaat kijken of ze bij iemand van de delegatie onderdak kan vinden voor die nacht, anders is ze wel welkom bij ons, maar ze probeert natuurlijk eerst een haar vertrouwde persoon uit. Ze mag blijven slapen bij één van de dames.

Volgende dag gaat Jabou met haar en iemand anders op pad, om onderdak te regelen. Uiteindelijk lukt dat, ondanks dat landlords tegenspartelen, ze willen 6 maand in het voren betaald worden, terwijl ik weet dat ze van lokale bevolking al bij 2 a 3 maanden akkoord gaan, ondanks zelfde kleurtje is er toch wel racisme.

Op the Gambia College weet ik op de valreep alle beamers na te lopen, de smartboards daar waar nodig te herstellen en ik geef wat demonstratie lessen. De opleiding van 2 mensen die de hardware kunnen repareren/aanpassen is ook rond. Tijdens dat ik in een deuropening van een lokaal met Sonko de leraar Frans sta te praten, loopt er een leerlinge tussen ons door, die mij 2 briefjes in de handen drukt. Ze loopt meteen door en reageert niet op onze vragen, op wat dit nu te betekenen heeft.

Ik laat Sonko de briefjes zien, er staat op beide, “i want to be your girlfriend¨ en 2 verschillende telefoon nummers. Belachelijk, bijna iedereen weet hier dat ik getrouwd ben, ik ben 49 en het dametje is misschien 15 of 16. Sonko zegt al lachend, dat hem dat nou nooit eens gebeurd. Later laat ik Jabou haar bellen (ze mag er geen ruzie mee maken) om uit te leggen dat dit niet de bedoeling kan zijn en dat ik netjes getrouwd ben. Dametje spreekt alleen Mandinka (Jabou bijna niet) en ze praat heel slecht Engels, maar de bedoeling is haar wel duidelijk geworden.

Op de valreep voor ik weer naar huis vertrek, komt Nic van der Riet nog een paar uurtjes aan om wat dingetjes door te praten. Nic heeft een fietstocht van Spanje naar Gambia achter de rug. Een deeltje, heeft hij toch wel per vliegtuig af moeten leggen, vanwege de situatie in Mauritanië en Spaanse Sahara. Maar meer dan 2500 kilometer afleggen terwijl hij intussen 68 is; ik doe hem dat in ieder geval niet na. Het geld dat hij daarmee heeft opgehaald, wordt besteed in Mansa Konko aan de opleiding van een aantal jongeren op een technische school (Gtti aldaar). Daarnaast gaat hij kijken wat er te verbeteren valt aan de samenwerking van de diverse Ngo’s in Gambia. Zo lijkt zich bijna alles aan de kust te concentreren qua hulp, maar meer naar het binnenland zijn maar weinig stichtingen actief.

We vertrekken naar de luchthaven. Tante Jahodja had zich ook gemeld om mee te gaan, vond ik zelf qua vervoer al een tikje bedenkelijk; we zitten dan met 3 volwassenen, 2 kinderen van 14 en 15, de kleine Jabou en een chauffeur in dezelfde auto. Terwijl nu net de laatste dagen het aantal checkpoints was verdrievoudigd. Als we uiteindelijk vertrekken, gaat er nog eentje extra mee; Abigail van 4. Die avond blijken er helemaal geen checkpoints meer actief en zijn we zomaar veel te vroeg (en zonder boetes voor overloading) op de luchthaven.

Ik ben nu na flink wat vertragingen, de Tui vlucht: vertraagd, de bus om ons te vervoeren vanaf het vliegtuig naar de bagage band; vertraagd. Verwijzing naar de verkeerde bagageband en uiteindelijk eventjes stil gestaan met de trein, weer heelhuids thuis gekomen.

Groeten Gerrit, Jabou and kids